8
Jun
2017
Laat OMA thuis
8 Jun 2017
Voor De Uitvaartkrant interviewden wij rouwbegeleider Liesbeth Timmer. Lees hier waarom OMA thuis gelaten moet worden:
“Toen ik 22 was, overleed mijn moeder plotseling. Ik werd opgevangen door de predikante van mijn kerk. Dat was fijn en deed me heel goed. Zij was mij nabij, zij sloot aan bij mij en bood veiligheid. Zij zocht met mij mee, naar wat kon maken dat ik het leven weer aan kon. Niet meer, maar ook niet minder dan dat. Toen deze predikante – die een tweede moeder voor mij was geworden – zelf kwam te overlijden, realiseerde ik me pas wat zij me geleerd had over rouw en hoe daar mee om te gaan. Die veilige bedding, die gunde ik andere mensen ook. Daarom begon ik als vrijwilliger bij onder andere Humanitas en het Landelijk Steunpunt Rouw. Ik volgde diverse trainingen en uiteindelijk de opleiding ‘Rouw- en verliesbegeleider’ bij Land van Rouw.
Nu bied ik mensen een luisterend oor, een veilige plek waar alles gezegd mag. Door met aandacht een stukje met mensen mee te lopen, zoek ik met hen hoe ze hun eigen kracht kunnen hervinden en help ik hen op weg weer echt te kunnen gaan leven.”
Hoe doe je dat, dat helpen?
“Ik help door er te zijn. Dat klinkt als weinig: ‘er zijn’, maar dat is het niet. Wanneer je oprecht luistert, aandacht hebt en daardoor de ander veiligheid biedt, dan is het heel veel. Iemand in rouw heeft behoefte aan erkenning en aan vertrouwen om dat wat moeilijk is, zelf aan te kunnen gaan. Dat hij of zij gezien wordt en niet alleen is, geeft moed verder te durven leven.”
“Een valkuil is, dat wij als medemens geneigd zijn oplossingen aan te dragen, goedbedoelde raad te geven, te bemoedigen en op te beuren. Maar is dat wat nodig is? Vaak sluit die instelling juist niet aan bij de behoefte. Beter is open vragen te stellen en door te gaan op wat degene in rouw zegt. Dat is niet altijd makkelijk, angst het verkeerde te zeggen kan je daarbij in de weg zitten. Toch is die angst niet nodig; hardop uitspreken wat je spannend vindt, dat je wilt helpen en troosten, maar niet goed weet hoe, creëert een sfeer voor oprecht contact. Goed te weten; hoe graag je ook de tranen wilt drogen en het leed verminderen: dat kan niet. Het beste dat je kunt geven is erkenning van het verdriet en oprecht nabij zijn.”
Wat is rouw eigenlijk?
“Zo’n halve eeuw geleden (Elisabeth Kübler-Ross – ‘70) wordt rouw beschreven als een proces met vijf fases: het begint met ontkennen en het eindigt met aanvaarden – en dan is het klaar. Maar klopt dat wel? Enkele jaren later (William Worden – ’90) is het rouwmodel opgebouwd uit de zogenoemde ‘rouwtaken’, die zowel de erkenning van het verlies betreffen, als de manier waarop je het leven na dit verlies opnieuw inricht. Deze taken staan je volgens dit model allemaal te doen, maar de volgorde ligt niet vast. Weer later (Maggie Stroebe – 2008) wordt rouw gedefinieerd als een proces met twee aandachtsgebieden: het verlies en het herstel. Hier kan ik me in vinden, in een ‘gezond’ rouwproces komen beide in slingerbewegingen aan bod. De rouwende is zowel gericht op het verdriet en het gemis, als op het leven van alledag met alles wat daarin speelt. Wie zich verliest in verdriet, vindt moeilijk de weg naar het leven en wie vooral de afleiding zoekt, verbindt zich moeilijk met het verlies. Geen van beide is fout, maar in beide situaties mist er wel iets wat kan helpen je weg te vinden. Rouw komt zoals het komt, kent geen tijdspad en er is geen sprake van goed of fout. Rouw is een actief proces, waarbij de rouwende op zoek gaat naar een nieuw evenwicht. De band met de overledene, de manier waarop die persoon is overleden, het karakter van de rouwende, de mate van steun van de sociale omgeving; het speelt allemaal mee.”
Wat kun je concreet doen?
“Het is goed je te realiseren dat iemand die rouwt niet altijd de energie heeft om initiatief te nemen. Het klinkt mooi, ‘Je mag me altijd bellen als er iets is’, maar in de praktijk werkt dat niet helemaal. Neem dus zelf het initiatief, stuur zo af en toe een kaartje, breng een pan soep en geef niet op als er na vier belpogingen nog niet opgenomen is. Het is niet persoonlijk. Rouwen kost gewoon energie en tijd en dat mag. Erken het verdriet. Herhaal of vat samen wat iemand zegt & vraag waar nodig verder, maar laat OMA thuis, dus geen Oordeel, Mening of Advies.”
